درس 122 - تغییر پوزیسیون

تغییر پوزیسیون Shifting

در حقیقت وقتی انگشت اول رو بر روی نت اول هر سیم میگذاریم ما در پوزیسیون اول هستیم. درست حدس زدید. انگشت اول ما اگر به جای اینکه نت اول هر سیم را بزند, دست را حرکت بدهیم و اینقدر جلوتر بیاییم که انگشت اول, نت دوم را بر روی سیم بگیرد, ما در پوزیسیون دوم هستیم.

بر روی سیم می انگشت اول را بگذارید و نت فا دیز را بگیرید. بقیه انگشتان را فعلا استفاده نکنید. فاصله انگشت شما با شیطانک یک پرده است. حال در پوزیسیون اول هستید. اگر میخواستید انگشت دوم را بگذارید و نت سل را بنوازید فاصله اش با انگشت اول نیم پرده میبود. یعنی تقریبا انگشت دوم به انگشت اول میچسبید. بجای اینکه انگشت دوم را بگذارید, همانطور که انگشت اول را بر روی سیم گذاشته اید کل دست را از انگشتان گرفته تا کف دست, مچ و ساعد را حرکت دهید. طوریکه انگشت اول شما به جای انگشت دوم قرار بگیرد و نت سل را بنوازد. شما هم اکنون در پوزیسیون دوم هستید. اگر ادامه حرکت بدهید و یک پرده دیگر چلو بروید تا به جایی برسید که قبلا جای انگشت سوم شما بود و نت لا رو میزد برسید و انگشت اول حالا نت لا را بنوازد, شما در پوزیسیون سوم هستید و الی آخر.

بقیه انگشتان هم به ترتیب نت های بعدی اون پوزیسیون رو میزنند. یعنی در پوزیسیون دوم هر کدام از انگشتان در حقیقت یک نت به جلوتر آمده اند.

برای مثال اگر سیم می را در نظر بگیریم. کل انگشتان را بر روی سیم بگذرید. انگشت اول در پوزیسیون اول فا دیز. انگشت دوم سل, انگشت سوم لا و نت انگشت چهارم سی هست. حالا کل انگشتان را به همان شکل که هست بیارید جلوتر با حرکت کل دست تا جایی که انگشت اول بجایی برسید که انگشت دوم داشت نت سل را میزد. حالا انگشت 1 داره سل رو میزنه. انگشت دوم لا, انگشت سوم سی و انگشت چهارم هم نت دو رو مینوازه. شما یک نت بر روی دسته ویولن به سمت جلو حرکت کرده اید. چون انگشت اول نت دوم روی دسته ویولن رو میزنه بهش میگیم پوزیسیون دوم.

اگر یک نت دیگه بریم جلو و انگشت اول حالا نت سوم روی دسته رو بزنه, پوزیسیون سوم رو گرفته ایم و الی آخر.

توضیح اینکه باید مواظب باشید که نتی را که مینوازید چگونه نتی هست و فاصله انگشتان را بنا به نت مورد نظر بچینید. مثال همان سیم می را میزنم.

اگر انگشت گذاری را بر روی سیم می به این شکلی که در زیر توضیح میدهم داشته باشیم که ست دوم انگشت گذاری هست, در پوزیسیون اول. نت ها به این شکل هستند.
-------------------------------------------------------------------
پوزیسیون اول بر روی سیم می (ست دوم انگشت گذاری)

انگشت اول = فا دیز (فاصله با شیطانک به اندازه یک پرده)
انگشت دوم = سل (فاصله با انگشت اول نیم پرده یعنی انگشت اول و دوم بهم نزدیک هستند)
انگشت سوم = لا (فاصله با انگشت دوم یک پرده)
انگشت چهارم = سی (فاصله با انگشت سوم یک پرده)

حالا کل دست را حرکت میدهیم و اینقدر جلو میرویم که انگشت اول برسد به جایی که انگشت دوم نت سل را مینواخت. ما هم اکنون در پوزیسیون دوم قرار گرفته ایم. حال نت ها و فاصله هایشان, به شکل زیر شده اند.

پوزیسیون دوم بر روی سیم می

انگشت اول = سل (فاصله با شیطانک, یک و نیم پرده)
انگشت دوم = لا (فاصله با انگشت دوم یک پرده)
انگشت سوم = سی (فاصله با انگشت سوم یک پرده)
انگشت چهارم = دو (فاصله با انگشت سوم نیم پرده)

در حقیقت در پوزیسیون اول اگر ست دوم انگشت گذاری بودیم. در پوزیسیون دوم ست 3 انگشت گذاری را باید رعایت کنیم. و این برای همه سیم ها هم یکی نیست.
-------------------------------------------------------------------------

برویم روی سیم لا:

پوزیسیون اول بر روی سیم لا (ست دوم انگشت گذاری)

انگشت اول = سی (فاصله با شیطانک به اندازه یک پرده)
انگشت دوم = دو (فاصله با انگشت اول نیم پرده یعنی انگشت اول و دوم بهم نزدیک هستند)
انگشت سوم = ر (فاصله با انگشت دوم یک پرده)
انگشت چهارم = می (فاصله با انگشت سوم یک پرده)

پوزیسیون دوم بر روی سیم لا

انگشت اول = دو (فاصله با شیطانک, یک و نیم پرده)
انگشت دوم = ر (فاصله با انگشت دوم یک پرده)
انگشت سوم = می (فاصله با انگشت سوم یک پرده)
انگشت چهارم = فا دیز (فاصله با انگشت سوم یک پرده)

دیدیم که این بار انگشت چهارم بر خلاف سیم می که به انگشت سوم چسبیده بود با فاصله یک پرده ای روبرو شد چون فا دیز را مینوازد.

همه این انگشت گذاری ها بنا به اینکه در چه گامی دارید مینوازید, جایشان متفاوت هست. در مثال آخر اگر فا دیز نمیبود باید انگشت چهارم به سوم نزدیک میشد و فاصله نیم پرده ای را میگرفت در پوزیسیون دوم.

پوزیسیون های دیگه هم به همین شکل. یعنی بنا به اینکه چه گامی را مینوازید انگشت گذاری هاتون متفاوت میشه. ولی همیشه بر روی انگشت اول تکیه کنید و انگشت اول رو که درست گذاشتید سپس برای اون گام انگشت گذاری اون سیم و اون پوزیسیون رو پیدا کنید. ویولن برای همین ساز مشکلی است.

به فیلم زیر هم توجه کنید. البته ایشون در فیلم میگه که حتما موقع حرکت از یک پوزیسیون به پوزیسیون بعدی باید که انگشت بر روی سیم باشد و انگشت را از روی سیم برندارید که متاسفانه کلمه باید اینجا صحیح نیست. چراکه برای تغییر پوزیسیون هم میتونید با کشیدن انگشت بر روی سیم در حالیکه سیم را فشار داده و نگه داشته اید پوزیسیون را تغییر دهید که به این روش میگوییم Glissando یا Portamento که من از کلمه Glissando همیشه استفاده خواهم کرد. و در این روش حتما بر روی نت علامت Glissando که در کامنت برایتان عکسش را خواهم گذاشت باید وجود داشته باشد.

در حقیقت اگر علامت Glissando بر روی نت نبود باید انگشت را برداشته و بر روی نت بعدی در پوزیسیون مورد نظر بگذارید. که در حین حرکت, نباید آرشه بکشید. که صدایی اضافه شنیده نشود. بنا به موقعیت ممکنه که آرشه رو از روی سیم بردارید و شاید هم که بر روی سیم باشد ولی حرکت نکند.

ممکنه کلا نت انگشت اول در پوزیسیون بخصوصی را که میخواهید بنوازید قرار نباشه که بنوازید. بهترین راه این هست که انگشت اول را با اینحال در جای خود قرار دهید و سپس انگشت مورد نظر را اجرا کنید. مبنای شما انگشت اول است و اینجوری کمتر خطای فالش نواختن که همان خارج زدن است را خواهید داشت. البته هستند کسانیکه این کار را نمیکنند ولی شایعترین راه و به نظر بنده بهترین راه این هست.

فیلم های دیگری هم برای توضیحات بیشتر میگذارم که با دیدن اونها هم بهتر متوجه میشوید که تغییر پوزیسیون چگونه بهتر انجام میشود.